Waarvoor dient een fakkel?
De “fakkelinstallatie” is een veiligheidsinstallatie.
De fakkel is een Eifeltoren-achtige wit-rode constructie en is ontworpen om veiligheidsredenen. TotalEnergies beschikt in Antwerpen over 5 fakkels.
In normale omstandigheden brandt enkel een waakvlam, die ervoor zorgt dat aangevoerde gassen worden ontstoken (vergelijkbaar met sommige verwarmingsketels thuis).
De zorg voor veiligheid, gezondheid en milieu geniet de hoogste prioriteit bij TotalEnergies en is volledig geïntegreerd in onze dagelijkse activiteiten. Alle diensten, in samenwerking met interne en externe veiligheidsdeskundigen, waken voortdurend over de veiligheid van mens en omgeving. De fakkelinstallaties maken deel uit van het veiligheidsproces en zijn hiervoor specifiek ontworpen:
- Bij het stoppen en starten van een productie-eenheid moeten de overtollige gassen beheerd worden op een veilige manier.
- Deze overtollige gassen kunnen niet in gasvormige toestand opgeslagen worden of in de atmosfeer uitgestoten worden, het is daarom noodzakelijk om ze via een fakkel te verwijderen.
- De verbranding van de gassen vindt boven in de fakkel plaats, in de zogenaamde fakkeltip.
Welke gassen worden verbrand via de fakkel?
Het zijn o.a. gassen gelijkaardig aan de gassen die bijvoorbeeld worden gebruikt om uw huis te verwarmen: ethaan, methaan, butaan, propaan. Ook lichtere koolwaterstoffen zoals ethyleen en propyleen gaan naar de fakkel.
Bij de verbranding ontstaan koolstofdioxide en waterdamp. Het is een misvatting dat afvalgassen worden verbrand, dit gebeurt nooit.
Wanneer wordt een fakkel ingezet?
De fakkel wordt enkel ingezet bij volgende situaties:
Bij onderhoud of inspecties
Veiligheid staat centraal bij TotalEnergies en daarom moeten al onze installaties regelmatig onderhouden en/of geïnspecteerd worden. Voordat dit mogelijk is moeten de installaties gasvrij gemaakt worden. De fakkel wordt bij het stopzetten en heropstarten van de installaties ingezet om de resterende producten die zich in de leidingen bevinden, rechtstreeks te verbranden.
Bij processtoringen
Chemische installaties werken veelal onder hoge druk en temperatuur. Als er een storing in de installatie voorkomt, is het belangrijk dat de gassen in de installatie snel en veilig worden afgevoerd. Ze worden naar de fakkel geleid, waar ze op grote hoogte worden verbrand. Indien dit niet zou gebeuren, ontstaat er explosiegevaar.
Waarom ziet men soms tijdens het fakkelen een zwarte rookpluim?
Tijdens de verbranding wordt stoom toegevoegd om roetvorming te voorkomen. Bij een goede menging van stoom en gas zal de vlam rookloos branden.
Een zwarte rookpluim kan dus verschijnen wanneer de verbranding onvolledig is; deze blijft dan ook zwart totdat een goede menging van stoom en gas is bekomen.
Hetzelfde fenomeen is soms merkbaar wanneer je een kaars aansteekt; de vlam heeft een zwarte rookpluim voordat de verbranding volledig is.
Bestaan er alternatieven voor het fakkelen?
Tot op heden geldt het affakkelen van vluchtige organische stoffen zoals die van de (petro-)chemische industrie nog steeds als best beschikbare techniek. Met andere woorden: totdat er een betere techniek beschikbaar is, kan er uitsluitend worden gefakkeld.
Welk zijn de gevolgen van fakkelen voor de omgeving?
De fakkel is opzettelijk erg hoog om het affakkelen op een veilige manier te laten gebeuren. De hoogte van de fakkeltoren is zo ontworpen dat bij storingen de volledige inhoud van de productie-installaties kunnen worden verwerkt. De hoogte beschermt mensen, fauna en flora op grondniveau tegen de ontwikkelde warmte.
De hoge temperatuur van de verbranding en de toevoeging van stoom zorgen voor een volledige verbranding zodat er geen restgassen in de atmosfeer terechtkomen.
Hoewel het gebruik van fakkels soms spectaculair kan zijn, bestaat de emissie ervan voornamelijk uit waterdamp en koolstofoxiden. Het bevat geen zware koolwaterstoffen of giftige bestanddelen zoals metalen, noch gehalogeneerde verbindingen zoals chloor of broom.
Fakkelen is niet alleen zichtbaar, maar meestal ook hoorbaar. De geluidsproductie is vooral te wijten aan de wervelingen van de toegevoegde stoom. Weinig stoom toevoegen geeft minder geluid doch meer roetvorming. Bij het fakkelen wordt steeds de meest optimale combinatie toegepast. De laatste jaren werden diverse fakkels uitgerust met geluidsarmere fakkeltips.
Worden de immissies van het fakkelen gemeten?
Ook in België gelden er Europese immissienormen, deze normen worden gemeten op grondhoogte en ter hoogte van de woonkernen voor de bescherming van de bevolking.
De Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) beheert de immissiemeetcabines. Deze immissiemetingen zijn raadpleegbaar door het publiek op de website van ireceline: https://www.irceline.be/nl
Wat doen jullie om de overlast die veroorzaakt wordt door de fakkels te verminderen?
Voor de buurtbewoners is de belangrijkste hinder waarschijnlijk het geluid dat wordt gegenereerd door de toevoeging van stoom, dit laatste is nodig voor een betere verbranding (geen roetvorming). Dit pulserend-geluid kan trillingen veroorzaken.
Deze hinder proberen we zo veel mogelijk in te perken door:
- Het stoomdebiet continu te optimaliseren (zo weinig mogelijk geluid en zo goed mogelijke verbranding
- We investeren ook in het onderhoud van de fakkeltip zodat de verbranding zo snel mogelijk "perfect" is.
Alle bedrijven streven ernaar om zo weinig mogelijk te fakkelen. De productieprocessen en de werkwijzen worden continu verbeterd zodat steeds minder dient gefakkeld te worden. Toch kan nog niet voorkomen worden dat tijdens storingen en bij stop- en startoperaties van bepaalde productie-installaties er afgefakkeld dient te worden. Telkens er ongeplande fakkelactiviteiten plaatsvinden, voeren de bedrijven een onderzoek naar de basis oorzaak en worden waar mogelijk acties gedefinieerd om gelijkaardige incidenten in de toekomst te vermijden. Er wordt bij dit onderzoek ook steeds voortdurend gezocht naar manieren om de stop-start procedures zo kort mogelijk te houden, teneinde in de toekomst de af te fakkelen volumes zoveel als mogelijk terug te dringen.
Hoe vaak fakkelen jullie?
We werken er constant aan om onze processen te verbeteren en het aantal ongeplande fakkelmomenten te verminderen. Deze optimalisatie is dan ook duidelijk zichtbaar door een daling van de frequentie doorheen de jaren.
Tot waar kan de fakkel gezien of gehoord worden?
Omwille van hun hoogte zijn de fakkel-installaties opvallend aanwezig in het landschap. Zeker bij een verhoogde fakkelwerking ’s nachts kunnen de fakkels tot op grote afstand worden waargenomen. Het zien van zo’n vlam kan leiden tot ongerustheid bij mensen in de omgeving. Dat is echter niet nodig. De fakkels zijn veiligheidsinstallaties van de bedrijven zodat gevaarlijke toestanden worden voorkomen.
Daarnaast zal men meer of minder last ervaren van het geluid in functie van weersomstandigheden (windrichting, windsnelheid, helder weer,…) en/of omgevingsgeluid.
Is het mogelijk om niet te fakkelen tijdens de nacht of het weekend?
Neen, dit is helaas niet mogelijk.
Bij geplande onderhoudsstops dienen de installaties volledig gasvrij gemaakt te worden. Dit duurt afhankelijk van de omstandigheden ettelijke uren en kan niet zomaar stopgezet worden.
Ook het opstarten van installaties neemt ettelijke uren in beslag en hierbij kan ook de opstartprocedure niet onderbroken worden. Hierbij zal het affakkelen dus ook doorgaan tijdens de nacht en afhankelijk van de dag van opstart ook tijdens het weekend.
Bij ongeplande stops/processtoringen dienen de aanwezige gassen zo snel als mogelijk afgeleid te worden naar de fakkel. Ook deze procedure kan niet onderbroken worden, tijdens de nacht of het weekend.
Er wordt wel steeds naar gestreefd om de stop-start procedures zo kort mogelijk te houden, teneinde in de toekomst de af te fakkelen volumes zoveel als mogelijk terug te dringen en dus de hinder naar de omgeving zoveel als mogelijk te beperken.